اللهم صل علی محمد و علی محمد

گفته شود : ملّ الشئ و ملّ من الشئ يمّل به فتح ، مللا و ملالة يعنى او را خسته كرد و استمل به معناى ملّ است و رجل ملّ و ملول و ذو ملّه و امرأة ملولة در بر گزيده صحاح چنين آمده است . معناى اين كلمه آن است كه هر گاه بد حالى و اندوه بر كسى مسلّط شود راههاى احساسش بسته و ابزار در يافتنش ناتوان مى‏گردد . در نتيجه وفا كردن به آنچه وعده داده است ، برايش ممكن نمى‏شود ، و برايش پيمان شكنى روى مى‏دهد ، پس براى خردمند سزاوارتر آن كه با تكيه بر پيمان و وعده او كارى انجام ندهد و به گفتار و كردارش اعتماد نكند چون عقل چنين شخصى مغلوب و شكست خورده و نيروها از اختيارش رفته‏اند . و گفته مى‏شود : تكيه بر گفته اميران كردن همچون تكيه بر آب روان است ، شايد مناسبت تشبيه اين است كه اميران به خاطر سرگرم بودن زياد به كارها و مصالح مردم در بيشتر شبها و روزها از كسالت و بد حالى بدور نمى‏باشند .

افرین

در بعضى نسخه‏ ها اين كلمه امام ( ع ) را چنين ضبط كرده‏ اند : لا وفاء لملوك ، و روشن است كه اين صورت اشتباه است و منشأ اشتباه هم همان است كه ياد شد ( مشغله زياد ) ، و دليل اشتباه بودن ضبط ياد شده اين است كه حكومت و امارت ذاتا علّت فريبكارى نيست بلكه به اين اعتبار است كه خستگى دارد.

الهم صل علی محمد و آل محمد و عحل فرجهم